aberats

Ardoaz mintzatuz, egitura konplexu eta harmonikoa
duena.

es rico

fr riche

adabegi

Zurtoinean edo adarrean hostoa jaiotzen den gunea.

es nudo

fr noeud

adar

Enborra adarkatzean eratzen den zatietako bakoitza,
loreak eta fruituak ematen dituena.

es rama

fr rameau

adar motz

Inausi ondoren begi bat, bi edo hiru utzi zaizkion aihena.

es pulgar

fr courson

adierazkor

Ardoaz mintzatuz, nortasun handikoa, ezaugarriak
nabarmen eta erraz erakusten dituena.

es expresivo

fr expressif

agorriltze

1. Aihen berdea lignifikatu edo zurtzen den prozesua. 2.
Gehiegizko beroak landare eta mahatsean sortzen duen
efektua.

es agostamiento

fr aoûtement

aho

Dastamenean erabiltzen den gorputz-barrunbea; hedaduraz,
ardoak aho-sabaian, mihian eta ezpainetan sortzen
dituen sentsazioen multzoa, atze-usainaren bidez
hautemandakoak barne.

es boca

fr bouche

aho

Botilaren muturreko zatia, kortxoa sartzeko irekidura
duena.

es boca

fr bouche

aho-bukaera

Ardoak ahoan sortzen dituen azken sentsazioak.

es final de boca

fr fin de bouche

ahul

Ardoaz mintzatuz, gorputz eta aroma-intentsitate urrikoa.

es débil; flojo

fr faible

aihen

Mahatsondoaren urtebeteko adarra.

es sarmiento

fr sarment

aihen berde

Zurtu edo lignifikatu gabeko aihen gaztea.

es pámpano

fr pampre

alanbike

Beroaren eraginez, destilazioz pattarrak lortzeko aparatua.

es alambique

fr alambic

albumina

Arrautza-zuringoan dagoen proteina, ardoak klarifikatzeko
erabiltzen dena.

es albumina

fr albumine

aldaxka sustraidun

Sin. mahats-landare
Landatzeko prestatu den mahatsondo gaztea.

es barbado

fr provin

ale

Mahatsondoaren fruitua.
es grano; baya
fr grain; baie
alferrik galdu

Ik. galdu

alkalino

Ardoaz mintzatuz, gatz mineralak (sodio eta potasioa
bereziki) ugari dituena, azidotasun txikikoa.

es alcalino

fr alcalin

alkohol

Karbono, hidrogeno eta oxigenoz osatutako konposatu
organikoa, ardoaren osagai garrantzitsuena uraren
hurrena. Etanola da ardoan dagoen alkohol berezko eta
ugariena.

es alcohol

fr alcool

alkoholiko

Ardoaz mintzatuz, gainerako ezaugarrietatik nabarmentzen
den gehiegizko graduazio deskonpentsatua duena.

es alcohólico

fr alcoolique

altzairu-koloreko

Ardo zuriaz mintzatuz, metalaren antzeko distira edo
kolore-tonu grisak dituena.

es acerado

aminoazidoak

Muztioan dauden substantziak, hartziduran zehar legamiak
elikatu eta alkoholak eratzen dituztenak.

es aminoácidos

fr amino-acides

anbar-koloreko

Ardoaz mintzatuz, materia koloratzailearen oxidazioarengatik
anbar erretxinaren kolorea duena, laranja-hori
edo urre-kolorearen antzekoa.

es ambarino

fr ambré

andana

Lerrokatutako barrikaz eratutako ilara.

es andana

fr rangée

anfora

Lur errez egindako ontzia, lepo luzekoa, antzina ardoa
garraiatzeko erabilia.

es ánfora

fr amphore

animalia

Larru, azal eta antzekoen usaina gogora ekartzen duen
aroma-saila.

es animal

fr animal

anpelografia

Mahatsondoak eta barietateak aztertu, deskribatu eta
sailkatzeaz arduratzen den zientzia.

es ampelografía

fr ampélographie

anpulu

Ik. negar
antoziano
Mahats beltzen azalean dauden konposatu fenolikoak,
ardoari kolorea ematen diotenak.

es antociano

fr anthocyane

apardun gasdun

Ardoaz mintzatuz, gas karbonikoa artifizialki gehitu
zaion aparduna.

es espumoso gasificado

fr mousseux gazéifié

aparra kentze

Hartziduran zehar muztioaren gainaldean eratzen den
aparra ezabatzeko eragiketa.

es desespumado

fr écumage

ardandegi

Ardoa gorde edo saltzen diren denda edo biltegia.

es vinoteca

fr vinothèque

ardo findugabe

Inolako garbiketarik (adib., klarifikazio edo iragazketarik)
egin ez zaion ardo berria.

es vino en rama

fr vin brut

ardo txinpartadun

Ahoan, edo begiratze hutsarekin, gas karbonikoaren
presentzia arina antzeman daitekeen ardoa, freskura eta
bizitasun berezikoa (gasak 1 eta 2,5 bar bitarteko presioa
sortu behar du 20 ºC-tan).

es vino de aguja

fr vin pétillant

ardogintza

Mahatsen zuku edo muztiotik ardoa lortzeko egiten
diren eragiketa enologiko guztien multzoa.

es vinificación

fr vinification

arin

Ardoaz mintzatuz, gorputz eta egitura eskasekoa.

es ligero

fr léger

aroma

Adiera hertsian, ardoa ahoan dagoela sudur-atzeko
bidetik nahiz zuzenki hautematen den usaimen-sentsazioa;
adiera zabalean, ardoan hautemandako usain
atsegina.

es aroma

fr arôme

arre

Sin. uher
Ardoaz mintzatuz, gardentasunik gabea, materia koloidalak
esekiduran dituena.

es turbio; velado

fr flou

arrunt

Ardoaz mintzatuz, nortasun eta dotorezia urrikoa.

es común; vulgar; ordinario

fr commun

astringentzia

Ardo tanikoegietan nabarmentzen den sentsazio lakarra;
dastamen-papilak uzkurtu egiten ditu, ezpainak tinkatu,
listu-jarioa eten eta sentsazio latza sortzen du
mingain eta aho-sabaian.

es astringencia

fr astringence

aterakin lehor

Ardoan dauden osagai solido disolbagarrien multzoa.

es extracto seco

fr extrait sec

autolisi

Ardoak bere legamia propioak asimilatzea. Ligarekin
batera ondutako ardoetan gertatzen da, legamia-zeluletako
entzimek zelulak berak deuseztatzen dituztelako,
eta hildako zelulen paretek aroma berezia ematen diote ardoari.

es autolisis

fr autolyse

azal

Mahats-alearen kanpo-mintza, pigmentu, tanino eta
aromak dituena.

es hollejo

fr pellicule

azetaldehido

Usain bortitzeko substantzia, ontze-garaian edo hartziduran
zehar luzaro oxigenoarekin kontaktuan izan diren
ardoetan garatzen dena.

es acetaldehído

fr acétaldéhyde

azidoak

Ardoaren osagai diren substantziak, hari zapore garratza
ematen diotenak. Azido tartarikoa, malikoa eta zitrikoa
dira mahatsaren azido garrantzitsuenak, eta, muztioa
hartzitu ondoren, berriz, azido sukzinikoa, laktikoa
eta azetikoa agertzen dira.

es ácidos

fr acides

azidotasun

Ardo edo muztioan dauden azidoen multzoa.
Azidotasun finkoaren (azido tartarikoak, malikoak, zitrikoak,
laktikoak eta sukzinikoak eratutako multzoaren)
eta azidotasun hegazkorraren (serie azetikoko gantzazidoek
eratutako multzoaren) baturak azidotasun totala
ematen du.

es acidez

fr acidité

azidotze

Muztioaren edo hartzitzen ari den ardoaren azidotasuna
handitu eta zuzentzeko prozesua.

es acidificación

fr acidification

bainilla

Ardo batzuetan hautematen den aroma gozo eta espeziatua.

es vainilla

fr vanille

bakantze

Mahatsondoko kimu, hosto edo mordo batzuk kentzean
datzan teknika.

es aclareo

fr éclaircissage

baltsamiko

Aromaz mintzatuz, arbola batzuen erretxinaren usaina
edo belar aromatikoena gogora ekartzen duena.

es balsámico

fr balsamique

barietate

Mahatsondo-klasea.

es variedad

fr cépage

barietate bakarreko

Ardoaz mintzatuz, mahats-barietate bakarrarekin (%
85eko proportzioan gutxienez) egiten dena.

es varietal

fr vin de cépag

barrika

Antzina ardoa garraiatzeko baliatzen zen eta gaur egun
zurean ontzeko erabiltzen den zurezko ontzia. Hainbat
zur-klase eta tamainatakoa izan daiteke, baina haritza
erabili ohi da gehienbat eta barrika-mota hedatuenak
(bordeletarrak) 225 litro ditu.

es barrica

fr barrique

begi

Aihenean sortzen den landare-hasikin edo kimu txikia.

es yema

fr bourgeon

belar-usaineko

Ardoaz mintzatuz, belarraren usaina gogora ekartzen
duena.

es herbáceo

fr herbacé

belaunketa

Ik. probenatze

belusatu

Ardoaz mintzatuz, testura atseginekoa, ahoan belusaren
antzeko sentsazio suabea sortzen duena.

es aterciopelado

fr velouté

bentonita

Muztioa eta ardo zuriak klarifikatzeko erabiltzen den
buztin-mota.

es bentonita

fr bentonite

beratze

Mahatsaren zati solidoak eta zukua elkarrekin batera
edukitzea, kolore edo aromak eraldatzeko elementuak
truka ditzaten.

es maceración

fr macération

beratze pelikular

Gehienbat ardo zuriak egiteko erabiltzen den beratzesistema,
muztioa azalekin batera denbora labur batez
edukitzean datzana (gehienetan tenperatura hotzetan
egiten da).

es maceración pelicular

fr macération pelliculaire

berdetasun

Ardo oso gazteak eskaintzen dituen landarezko aromaedo
zapore-ezaugarrien multzoa.

es verdor

fr verdeur

bero

Ardoaz mintzatuz, graduazioarengatik berotasun sentsazioa
sortzen duena.

es cálido

fr chaud

besanga

Mahatsondo-enborraren adar nagusietako bakoitza.

es brazo

fr bras

besora

Mahastien gidamodua, zutoin bertikalen eta alanbreeuskarri
horizontalen bidez egiten dena.

es espaldera

fr espalier

bete

Ardoaz mintzatuz, zaporez zabala eta egitura egokikoa.

es lleno; pleno

fr plein

bigarren mailakoak

Aromez mintzatuz, hartzidura-prozesuan sortzen direnak.

es secundarios

fr secondaires

bigun

Ardoaz mintzatuz, azidotasun urrikoa eta nortasunik
gabekoa.

es blando

fr mou

bihotz

Destilazioan lortzen den erdiko partea, kalitate onenekoa.

es corazón

fr coeur

biribil

Ardoaz mintzatuz, ezaugarrien oreka eta harmoniaren
gailurrean dagoena.

es redondo

fr rond

birlandaketa

Lehen beste batzuk zeuden leku edo lurretan mahatsondo
berriak landatzea.

es replantación

fr recépage

birlandatzeko eskubide

Mahatsondoak erauzi edo erauziko diren azaleraren
baliokidea den lur-eremu batean mahatsondoak landatzeko
eskubidea.

es derecho de replantación

fr droit de replantation

bortitz

Ardoaz mintzatuz, alkohol-graduazio handia duelako
sentsazio bizia sortzen duena.

es fuerte

fr fort

botila

Ardoa gorde edo ontzeko beirazko ontzi aho-estua.

s botella

fr bouteille

botila-azpiko

Plater txiki baten moduko objektua, botila gainean jarri
eta zamaua babesteko funtzioa duena.

es posabotellas

fr dessous de bouteille

botilatze

Ardoa botilan sartzeko eragiketa.

es embotellado

fr embouteillage

botilatzeko makina

Botilak betetzeko erabiltzen den makina.

es llenadora; embotelladora

fr remplisseuse; embouteilleuse

Botrytis cinerea

Onddo mikroskopikoa, mahatsaren bizkarroia, mahatsa
usteltzen duena. Horrek, egoera berezien arabera,
ondorio kaltegarriak (usteldura grisa) edo positiboak
(usteldura noblea) ekar ditzake.

es Botrytis cinerea

fr Botrytis cinerea

brandy

Ardoa destilatuz lortutako pattarra.

es brandy

fr brandy

brut

Ardo apardunetan, litroko 15 g hondar-azukre baino
gutxiago duena.

es brut

fr brut

brut nature

Ardo apardunetan, litroko 3 g hondar-azukre baino
gutxiago duena.

es brut nature

fr brut nature

burbuila

Ardoan disolbatuta dagoen gas karbonikoak sortzen
dituen gas-globuluetako bakoitza.

es burbuja

fr bulle

buru

Destilazioan lortzen den lehen partea.

es cabezas

fr tête

burutsu

Ardoaz mintzatuz, alkohol gehiegi duena, buruan ere
eragin azkarra izan dezakeena.

es cabezón

fr capiteux

cava

Metodo tradizionala erabiliz estatu espainiarrean ekoizten
diren ardo apardunak izendatzen dituen jatorri-deitura.

es cava

fr cava

chaptalizazio

Ardoak graduazio handiagoa izan dezan muztioari
ardoa gehitzeko teknika.

es chaptalización

fr chaptalisation

charmat

Ik. granvas

cream

Jerezko ardo-mota gozoa.

es cream

fr cream

cru

Frantzian, nortasun eta kalitate handiko mahasti edo
lurraldea, ardoari deitura berezia ematen diona.

es cru

fr cru

dastaketa

Zentzumenen bidez ardoaren ezaugarriak analizatzean datzan ekintza.

es cata; degustación

fr dégustation

dastaketa-fitxa

Dastatzaileak ardoari buruzko oharrak eta iritziak idazten dituen fitxa.

es ficha de cata

fr fiche de dégustation

dastakopa

1. Ardoak dastatzeko kopa berezia, oin luze eta aho
estukoa. 2. Jerez motako ardoak edateko kopa altu eta estua.

es catavinos

fr tâte-vin; tastevin

dastatzaile

Ardoaren dastaketa egiten duen pertsona.

es catador

fr dégustateur

dekantatze-ontzi

Ardoa dekantatzeko erabiltzen den pitxer edo ontzia.

es decantador

fr décanteur

dekantazio

Ardoa botilatik pitxer batera pasatzean datzan teknika,
ardoa haizatzeko eta denboraren poderioz prezipitatu
diren sedimentuetatik bereizteko.

es decantación

fr décantation

depositu

Sin. biltegi
Muztioa edo ardoa hainbat helburutarako gordetzeko
ontzia, material eta edukiera askotakoa izan daitekeena.

es depósito

fr réservoir

desazidotze

Muztioari edo ardoari azidotasuna kentzeko eragiketa.

es desacidificación

fr désacidification

desorekatu

Ardoaz mintzatuz, ezaugarrien arteko harmonia edo
orekarik ez duena, ezaugarri bat besteen artetik gailentzen
delako.

es desequilibrado

fr déséquilibré

distiratsu

Ardoaz mintzatuz, garbi eta argitsua, distira berezikoa.

es brillante

fr brillant

dolare

Presio kontrolatuen bitartez mahatsetik muztioa ateratzeko
erabiltzen den makina; delako makina dagoen
tokia.

es prensa; lagar

fr pressoir

dotore

Ardoaz mintzatuz, barietate nobleekin egina, kolore,
zapore eta aroma harmonikoak eta gorputz eta egitura
orekatuak dituena.

es elegante

fr élégant

eboluzionatu

Ardoaz mintzatuz, denboraren poderioz edo kontserbazio-
faktoreengatik oxidazio-prozesua azkartu eta egituran
aldaketak izan dituena.

es evolucionado

fr évolué

eferbeszente

Ardoaz mintzatuz, gar karbonikoa askatzen duena.

es efervescente

fr effervescent

egin

Ardoaz mintzatuz, betetasunera iritsi dena, edateko
egoera egokira heldu dena.

es hecho

fr fait

egonkortze

Produktu jakin batzuk gehitzea edo bestelako eragiketa
batzuk egitea, ardoaren izaera fisikoan aldaketak gertatzea
eragozteko.

es estabilización

fr stabilisation

eguzkitan jartze

Ik. eguzkitze

eguzkitze

Sin. eguzkitan jartze
Bildutako mahatsa eguzkiaren eraginpean uztea, mahatsa
deshidratatzeko eta azukreak kontzentratzeko.

es asoleo

fr ensoleillement

EJPKAA

Ik. eskualde jakin batean produzitutako kalitateko ardo
apardun

EJPKAT

Ik. eskualde jakin batean produzitutako kalitateko ardo
txinpartadun

EJPKLA

Ik. eskualde jakin batean produzitutako kalitateko likore-
ardo

enofilo

Ardoaren kulturaren eta ezagutzaren zalea.

es enófilo

fr oenophile

enologia

Ardoaren elaborazioa, ontzea eta kontserbazioa aztertzen
dituen zientzia.

es enología

fr oenologie

enologo

Ardoaren elaborazioaz, analisiaz eta zaintzaz arduratzen
den pertsona, enologian aditua.

es enólogo

fr oenologue

entzima

Erreakzio kimikoetan katalizatzaile gisa lan egiten duen
proteina.

es enzima

fr enzyme

erabateko

Ardoaz mintzatuz, harmonia eta oreka betekoa.

es completo

fr complet

eragite

Ardo apardunen botilak zertxobait biratu edo mugitzea;
metodo tradizionalean egiten da, hondarrak pixkanaka
botilaren lepoan metatzeko.

es removido

fr remuage

erauzketa

Sin. ipurditik ateratze
Mahasti-sail bateko mahatsondoak kendu eta ezabatzea.

es arranque

fr arrachage

eraztun

1. Botila-lepoaren kanpoaldean dagoen moldura zirkularra,
ahoa indartzen duena. 2. Metalezko edo plastikozko
uztaia, ardoa zerbitzatzean irristatzen diren tantak
jasotzeko botila-lepoan ezartzen dena.

es anillo

fr anneau; bague

erdigozo

Ardoaz mintzatuz, litroko 30 – 50 g hondar-azukre
duena (“erdilehorra” ere deitzen zaio, ardo apardunetan
batez ere).

es semidulce

fr douceâtre

erraz

Ardoaz mintzatuz, edateko atsegina, baina egitura-konplexutasun
txikikoa.

es fácil

fr facile

erredukzio

Oxidazioaren alderantzizko prozesu kimikoa, ardoa oxigenoaren
presentziarik gabe zahartzen duena.

es reducción

fr réduction

errefraktometro

Muztioaren azukrea neurtzen duen aparatua, gero ardoak
nolako graduazioa izango duen jakinaraziko diguna.

es refractómetro

fr réfractomètre

erremontatze

Deposituaren behealdean hartzitzen ari den muztio edo
ardoa gorantz ponpatzea (txapela bustitzeko, depositua
homogeneizatzeko, etab.).

es remontado

fr remontage

erreserba

Landareak geldialdi begetatibotik irteteko erabiltzen
dituen osagaiak.

es reserva

fr réserve

erreserba

Hiru urtez sotoan, eta horietatik gutxienez 12 hilabetez
barrikan, ondu den ardo beltza, edo barrikan gutxienez
6 hilabetez eta botilan beste 18 hilabetez ondu den ardo
zuri edo gorria (nahiz eta JD bakoitzak bere mugak
ezar ditzakeen).

es reserva

fr réserve

errima

Sin. lata
Ardo apardunak egiteko metodo tradizionalean, bigarren
hartzidura egiten den fasean botilak horizontalki
taldekatuta edukitzeko egitura.

es rima

fr latte

errubi

Harribitxi horren antzeko kolore gorrixka distiratsua.

es rubí

fr rubis

ertz

Ardoaren gainazalaren bazterretan, koparen ondoan,
eratzen den kolorezko zirkulua.

es ribete

fr liséré

eskualde jakin batean produzitutako kalitateko ardo
apardun

Sin. EJPKAA
Kalitateko ardo-mota jakin batzuentzako arautegiak
(Europakoak zein estatuetakoak) betetzen dituen ardo
aparduna.

es VECPRD; vino espumoso de calidad producido
en una región determinada

fr VMQPRD; vin mousseux de qualité produit
dans une région déterminée

eskualde jakin batean produzitutako kalitateko ardo
txinpartadun

Sin. EJPKAT
Kalitateko ardo-mota jakin batzuentzako arautegiak
(Europakoak zein estatuetakoak) betetzen dituen ardo
txinpartaduna.

es VACPRD; vino de aguja de calidad
producido en una región determinada

fr VPQPRD; vin pétillant de qualité produit
dans une région déterminée

eskualde jakin batean produzitutako kalitateko
likore-ardo

Sin. EJPKLA
Kalitateko ardo-mota jakin batzuentzako arautegiak
(Europakoak zein estatuetakoak) betetzen dituen likore-
ardoa.

es VLCPRD; vino de licor de calidad producido
en una región determinada

fr VLQPRD; vin de liqueur de qualité
produit dans une région déterminée

espedizio-likore

Ardo apardunei lepo egin ondoren gehitzen zaien azukre
eta alkoholezko nahastura.

es licor de expedición

fr liqueur d’expédition

espeziatu

Ardoaz mintzatuz, espezien usain gogora ekartzen
duena.

es especiado

fr épicé

estali

Ardoaz mintzatuz, kolorez trinkoa eta betea dena.

es cubierto

fr couvert

estra brut

Ardo apardunetan, litroko 6 g hondar-azukre baino
gutxiago duena.

es extra brut

fr extra brut

estralehor

Ardo apardunetan, litroko 15 – 20 g hondar-azukre
duena.

es extraseco

fr extra-sec

etanol

Sin. etil alkohol
Konposatu usaingabe eta zaporegabea, alkoholdun
edari guztietan dagoen alkohol garrantzitsuena.

es etanol; alcohol etílico

fr éthanol; alcool éthylique

etiketa

Botilaren aurrealdean itsasten den berme-agiria, hainbat
identifikazio-datu eskaintzen dituena.

es etiqueta

fr étiquette

etiketa jartze

Ik. etiketatze

etiketa jartzeko makina

Botiletan etiketak jartzeko erabiltzen den makina.

es etiquetadora

fr étiqueteuse

etil azetato

Etanola eta azido azetikoa nahastuz sortzen den esterra,
ozpinaren edo azazkal-lakaren antzeko usaina sor
dezakeena.

es acetato de etilo

fr acétate d’éthyle

ezatsegin

Ardoaz mintzatuz, inpresio txarra sortzen duena, ezaugarri
akastunen bat duelako.

es desagradable

fr désagréable
ezpurutasun
Ik. zakar

filoxera

Mahatsondoen sustraiei erasaten dien tamaina txikiko
intsektu hemipteroa, XIX. mendean Europako mahastiak
hondatu zituena.

es filoxera

fr phylloxéra

fino

Andaluziako ardo oparo finena, graduazio txikikoa
(15,5 – 17º) eta ontze biologikoa izan duena.

es fino

fr fino

fintasuna

Ardo fin, dotore eta leunaren nolakotasuna.

es finura

fr finesse

flauta

1. Ardo apardunak dastatzeko kopa luze eta meharra.
2. Lepo luze eta sorbalda meharreko botila.

es flauta

fr flûte

freskagarri

Ardoaz mintzatuz, bizia eta edateko erraza, garraztasunpuntu
freskoa duena.

es refrescante

fr rafraîchissant

freskatu

Ardo zaharrei ardo gazte pixka bat gehitu, bizitasuna
emateko.

es refrescar

fr rafraîchir

fruta-usaineko

Ardoaz mintzatuz, frutaren usaina gogora ekartzen
duena.

es afrutado; frutal

fr fruité

gailur

Ardo batek, bere eboluzioan zehar, kontsumorako ezaugarri
onenak dituen denboraldia.

es apogeo

fr apogée

gainmentaketa

Ik. gaintxertaketa

gaintxertaketa

Sin. gainmentaketa
Lehendik txertatuta dagoen mahatsondo batean egiten
den txertaketa.

es sobreinjerto

fr surgreffage

gama

Ardoak dituen ezaugarrien ñabarduren multzoa.

es gama

fr gamme

gantzatsu

Ardoaz mintzatuz, betea eta koipetsua, egitura sendoko
eta zeta-antzeko gorputza duena.

es untuoso

fr onctueux

garden

Ardoaz mintzatuz, inolako zakarrik gabeko itxura argi
eta distiratsua duena edo aroma arrotzik gabeko usaina
duena.

es límpido; limpio

fr limpide

garraztasun

Azido aske naturalen presentziarengatik zapore garratza
duten ardoen nolakotasuna.

es acidez

fr acidité

gartsu

Ardoaz mintzatuz, gehiegizko graduazioarengatik ahoan
bero- edo erre-sentsazioa sortzen duena.

es ardiente

fr ardent

gasdun

Ardoaz mintzatuz, gas karbonikoa artifizialki gehitu
zaiona.

es gasificado

fr gazéifié

gazte

Ardoaz mintzatuz, ondu gabekoa, ezaugarriez egoki
jabetzeko azkar kontsumitu behar dena.

es joven

fr jeune

gehiegi heltze

Mahatsa heltze-garai egokiaz haratago mahastian
uztea.

es sobremaduración

fr surmaturation

geldialdi begetatibo

Landarearen hostoak erortzetik kimu berriak sortu arte
dagoen denbora-bitartea.

es reposo vegetativo

fr repos végétatif

gerezi

Fruitu horren antzeko kolore gorri iluna.

es cereza

fr cerise

geroko

Ik. zapore ondoko

geza

Sin. zaporegabe
Ardoaz mintzatuz, aroma eta zaporerik gabekoa.

es insípido; soso

fr insipide

glizeriko

Ardoaz mintzatuz, glizerina ugarikoa.

es glicérico

fr glycérique

glizerina

Hartziduran zehar sortzen den substantzia gozoa, ardoari
izaera leun eta zetatsua ematen diona.

es glicerina

fr glycérine

gogor

Ardoaz mintzatuz, karga taniko eta astringentzia handiegia
duena.

es duro

fr dur

gorputz

Egitura, mami eta pisu handiko ardoek ahoan sortzen
duten sentsazioa.

es cuerpo

fr corps

gorputz handiko

Ardoaz mintzatuz, gorputz, egitura eta nortasun nabarmena
duena.

es corpulento

fr corsé

gorri

Ardoaz mintzatuz, mahats beltzen (edo beltz eta zurien
nahasketaren) muztioa azalekin batera ordu batzuk
beratzen utzi eta, gero, zati solidorik gabe hartzituz egiten
dena.

es rosado

fr rosé

goxo

Ardoaz mintzatuz, gozoa izatera iritsi gabe gozotasun-puntu
bat duena (5 eta 15 g bitarteko hondar-azukreak dituena).

es abocado

gozo

1. Ardoaz mintzatuz, azukre-zaporearen ezaugarriak
dituena. 2. Ardo apardunetan, litroko 50 g hondar-azukre
baino gehiago duena.

es dulce

fr doux

graduazio

Ardoaren alkohol-ehunekoa (12º = 100 litro ardok 12
litro alkohol).

es graduación

fr graduation

granvas

Sin. charmat
Ardo apardunez mintzatuz, bigarren hartzidura depositu
handi eta hermetikotan egiten duena, eta ez botilatan,
metodo tradizionalean egiten den bezala.

es granvás

fr charmat

gurbil

Edukiera-neurria, 16 litroren baliokidea.

es cántara

fr broc

gustu

Ik. zapore

hainbat urtabetako nahasketa

Sin. HUN
Ardoa urtabe desberdinetako nahasketaz egina dela eta
urtabe-data izateko eskubiderik ez duela adierazten
duen deitura.
es CVC; conjunto de varias cosechas

harmoniko

Ardoaz mintzatuz, ezaugarriak ondo uztartuta dituena,
nortasun orekatu eta atseginekoa.
es armónico
fr harmonieux

hartzidura alkoholiko

Muztioaren azukrea alkohol (eta beste zenbait osagai)
bihurtzen duen prozesu biologiko eta kimikoa.
es fermentación alcohólica
fr fermentation alcoolique

hartzigarri

Materia organiko batekin kontaktuan dagoenean materia
hura hartzitzen duen mikroorganismoa.
es fermento
fr ferment

Hiztegia Euskal Herriko Ardoak

hautemate-atalase
Ik. pertzepzio-atalase
hektarea
10.000 metro karratu hartzen dituen azalera-unitatea.
es hectárea
fr hectare

heldu

Sin. umotu
Mahatsak sasoi-puntu gorena lortu.
es madurar
fr mûrir

hidrogeno sulfuro

Sufrearen erredukzioz sortzen den gasa, arrautza ustelen
antzeko usain desatsegina sortzen duena.
es ácido sulfhídrico; sulfuro de hidrógeno
fr hydrogène sulfureux

hilerri

Sotoan ardorik zaharrenak gordetzen diren lekua.
es cementerio
fr cimetière

hirugarren mailakoak

Aromez mintzatuz, ardoa barrika eta botiletan ontzean
sortzen direnak.
es terciarios
fr tertiaires

holanda

Ardoa destilatuz lortzen den pattar koloregabe eta aromatikoa.
es holanda

hondakin

Ik. hondar

hondalan

Mahats-landarea landatu baino lehen lurra iraultzea.
es desfonde
fr défonçage

hondar

Sin. hondakin
Hondar-garbitzearen edo hartziduraren ondoren sedimentu
gisa geratzen den materia solidoa.
es fango
fr bourbe

hondar-azukreak

Hartziduraren ondoren gelditzen diren azukreak, hots,
alkohol bihurtu ez direnak.
es azucares residuales; azúcares reductores
fr sucres résiduels

hondarra garbitze

Mahatsa prentsatu ondoren eta hartzidura hasi aurretik,
muztioari hondar edo gai solidoak kentzeko eragiketa.
Muztioa tenperatura hotzera jaisten da eta partikulak
prezipitazioz sedimentatu egiten dira.
es desfangado
fr débourbage

hostaketa

Ik. hostaldi

hostaldi

Sin. hostaketa
Mahatsondoaren hostoak hazten diren fase edo garaia.
es foliación
fr feuillaison

hosto

Landarearen adarretatik jaiotzen den organoa, fotosintesi
eta arnasketarako funtsezkoa.
es hoja
fr feuille

HUN

Ik. hainbat urtabetako nahasketa

ikusmen

Objektuen itxura, kolorea eta argitasuna hautematen
dituen zentzumena, begietan datzana.

es vista

fr vue

ilara

Mahatsondoek mahastian eratutako lerroa.

es hilera

fr rang

ilun

Ardoaz mintzatuz, beltzera hurbiltzen den pigmentazio
sendoa duena.

es oscuro

fr foncé; sombre

indar

Landarearen ahalmen begetatiboa.

es vigor

fr vigueur

indartsu

Ardoaz mintzatuz, kemen eta egitura sendokoa.
es vigoroso
fr vigoureux

intsuldaketa

Ardoa depositu edo ontzi batetik bestera aldatzeko eragiketa.
es trasiego
fr soutirage

ipurditik ateratze

Ik. erauzketa

iragazketa

Ardoa iragazki porotsu batean zehar igaroz garbitzeko
eragiketa.

es filtración

fr filtration

iraunkor

Ardoaz mintzatuz, ahoan zapore eta aromazko indarra
luzaro iraunarazten duena.

es persistente

fr persistant

irisazio

Ardoen kolorean nabaritzen den distira pigmentatua.

es irisación

fr irisation

itxi

Ardoaz mintzatuz, garapen urria izan duelako usainezaugarri
ahulekoa dena; ireki eta oxigenatzea beharrezkoa
izaten da konplexutasun osoa erakuts dezan.

es cerrado

fr fermé

izerdi

Landarearen barnean nutrizio-substantziak garraiatu eta
banatzen dituen likidoa.

es savia

fr sève

izotzontzi

Ur hotz eta izotzez beteta erabiltzen den ontzia, botilak
bertan sartu eta hozteko edo kontsumo tenperatura
egokian mantentzeko (ur beroarekin ere erabil daiteke,
botilak epeltzeko).

es cubitera

fr seau à champagne

jario

Prentsatu baino lehen, bildutako mahatsetik irteten den
zukua tantaz tanta erortzen uztea.

es escurrido

fr égouttage

jario-ardo

Sin. tanta-ardo
Presio mekanikorik gabe grabitatez jariatzen den lehen
muztioarekin egiten den ardoa.

es vino de lágrima; vino de gota

fr vin de goutte

jario-muztio

Sin. tanta-muztio
Presio mekanikorik gabe grabitatez lortzen den kalitate
handiko muztioa.

es mosto flor; mosto de lágrima

fr moût de goutte

jatorri-deitura

Sin. JD
Ardoaren jatorria eta kalitatea kontrolatu eta arautzeko
sistema batek bermatzen duen eskualde mugatu bat
babesten duen izendapena.

es denominación de origen; DO

fr appellation d’origine – vin delimité de
qualité supérieure; VDQS

jatorri-deitura kalifikatu

Sin. jatorri-deitura kontrolatu; JDK
Kalifikazio edo kategoria bereziko jatorri-deitura.

es denominación de origen calificada; DOC

fr appellation d’origine contrôlée; AOC

jatorri-deitura kontrolatu

Ik. jatorri-deitura kalifikatu

JDK

Ik. jatorri-deitura kalifikatu
jerezko bota
Ardoa ontzeko Jerezen erabiltzen den zurezko ontzia,
550 – 600 litro ingurukoa.

es bota de jerez

jipoitu

Ardoaz mintzatuz, gehiegizko garraio edo intsuldaketengatik
oso nekatua dagoena.

es machacado

fr mâché

kalapatxa

Bildutako mahatsa hartzen duen sotoko ontzi edo lekua
(mahatsa, gero, hemendik dolarera eramaten da).

es tolva

fr conquet

kapa

Ardoaren kolore-intentsitatea.

es capa

fr robe

kapsula

Botila-ahoa eta kortxoa babesten dituen estalkia, plastikozkoa
edo metalezkoa.

es cápsula

fr capsule

karamelu

Azukre txigortua gogora ekartzen duen usain gozoa,
ardo gozo zaharretan hauteman daitekeena.

es caramelo

fr caramel

karga

Mahatsondoa inaustean uzten den begi-kopurua.

es carga

fr charge

kargatu

Ardoaz mintzatuz, alkohol edo azukre gehiegikoa, dentsoegia.

es cargado

fr chargé

kaudalia

Ardoak sortutako sentsazioek, irentsi ondoren, ahoan
eta atze-usainean irauten duten denbora neurtzeko unitatea
(1 kaudalia = 1 segundo).

es caudalía

fr caudalie

kemen

Ardoaren egitura, oreka eta indarra.

es nervio

fr nervosité

ketu

Ardoaz mintzatuz, kearen edo egur errearen usaina
gogora ekartzen duena.

es ahumado

fr fumé
kimaketa
Ik. inausketa

kimu berrien kimaketa

Bigarren mailako kimu berriak, urtean bertan jaio direnak,
ezabatzeko eragiketa.

es desnietado

fr ébourgeonnage

kiribil

Mahasti-aihenen euskarri-lana betetzen duen harizpizko
organo birakaria.

es zarcillo

fr vrille

klarete

Ardoaz mintzatuz, mahats zuri eta beltzen nahasketa
hartzitu eta beratuz ekoiztutakoa.

es clarete

fr clairet; claret

klase

Kalitate bereziko ezaugarriak eta bertuteak dituen ardo
noble baten nolakotasuna.

es clase

fr classe

koipetsu

Ardoaz mintzatuz, oliotsua eta gorputz handikoa.

es graso

fr gras

kolaztatze

Kola erabiliz muztioa klarifikatzeko prozesua.

es encolado

fr collage

konplexu

Ardoaz mintzatuz, aroma eta zaporeen gama zabala
eskaintzen duena.

es complejo

fr complexe

kontraetiketa

Botilaren atzealdean itsasten den dokumentua, etiketaren
osagarria.

es contraetiqueta

fr contre-étiquette

kontseilu arautzaile

Jatorri-deitura bateko ardoen jatorria eta kalitatea kontrolatzen
duen erakundea, upeltegietako, ardogileen eta
erakunde publikoetako ordezkariz osatua.

es consejo regulador

fr conseil de réglementation

kordoi bikoitz

Besora dagoen landaketa batean erabiltzen den gidamodua,
alde banatan beso bat duena (T letraren itxura
sortuz).

es doble cordón

fr cordon double

koroa

Ardo apardunen azalean, kopako paretaren ondoan,
eratzen den burbuilazko zirkulua.

es corona

fr couronne

kortxo

Artelatzaren azalez egindako tapoia, botilak ixtekoa.

es corcho

fr bouchon de liège

kortxo-usaineko

Ardoaz mintzatuz, kortxoaren usaina duena.

es acorchado; bouchonné

fr bouchonné

kortxoa atera

Sin. ireki
Ixteko erabiltzen den kortxozko tapoia botila bati
kendu.

es descorchar; abrir

fr déboucher; ouvrir

kortxoa jartze

Kortxoa ezarriz botila ixteko eragiketa.

es encorchado

fr bouchage au liège

kristalino

Ardoaz mintzatuz, gardena, distiratsua eta argitasun
handikoa.

es cristalino

fr cristallin

labur

Ardoaz mintzatuz, aromaren intentsitate eta iraupen
urria duena.

es corto

fr court

lakar

Ardoaz mintzatuz, astringentzia handiegikoa, latza.

es rasposo

fr râpeux

landaketa

Mahats-landareak (txertatuak nahiz txertatu gabeak)
lurrean behin betiko ezartzeko prozeduren multzoa.

es plantación

fr plantation

landatzeko eskubide

Eremu jakin batean mahatsondo berriak landatzeko
eskubidea.

es derecho de plantación

fr droit de plantation

lasto-koloreko

Ardoaz mintzatuz, lastoaren antzeko kolore horixka
duena.

es pajizo

fr paillé

lata

Ik. errima

lau

Ardoaz mintzatuz, egitura, gorputz eta bizitasunik
gabea.

es plano

fr plat

legamia

Hartzidura alkoholikoa eragiten duen mikroorganismo
zelulabakarra.

es levadura

fr levure

lehen ardo

Hartzitu eta berehala botilatu eta saltzen den ardoa.

es vino de primicia

fr vin de primeur

lehor

1. Litroko 2 g hondar-azukre baino gutxiago duena. 2.
Ardo apardunetan, litroko 20 – 35 g hondar-azukre
duena.

es seco

fr sec

lepo

Botilaren goialdeko zati meharra.

es gollete; cuello

fr goulot

lepo egite

1. Metodo tradizionalez egindako ardo apardunetan,
kortxoa kendu eta gas karbonikoaren presioz botilalepoan
dauden sedimentuak kanporatzean datzan teknika.
2. Hotz eta beroaren arteko kontrastea erabiliz,
botila-lepoa moztea (kortxoa hondatuta izan ohi duten
ardo-mota batzuetan egin ohi da).

es degüelle

fr dégorgement

leun

Ardoaz mintzatuz, ukitu gantzatsu arin eta atsegina
duena.

es suave

fr souple; suave

liga

Hartziduraren ondoren ontzian jalkitzen diren gai edo
sedimentu solidoak, edo iragazketa edo zentrifugazioaren
ondoren geratzen direnak.

es lías; bajos; heces; depósito; poso;
sedimento

fr lie

likore

Pattar azukretu eta aromatizatua.

es licor

fr liqueur

likoretsu

Ardoaz mintzatuz, gozoa izanik alkohol-graduazio handia
duena.

es licoroso

fr liquoureux

lizun

Ardoaren ingurunean garatuz gero hari aroma eta zapore
ezatseginak emango dizkion onddo-multzoa.

es moho

fr moisi

lizundu

Ardoaz mintzatuz, hezetasun eta lizunaren eragina
duena usain nahiz zaporean.

es enmohecido

fr moisi

loraldi

Sin. loraketa
Mahatsondoaren loreak irekitzen diren fase edo garaia.

es floración

fr floraison

lore

Mahats-landarearen infloreszentzia.

es flor

fr fleur

lore

Jerez motako ardoetan, ontzean zehar sortzen den
mikroorganismo-geruza.

es flor

fr fleu

lore-usaineko

Ardoaz mintzatuz, loreen usaina gogora ekartzen
duena.

es floral

fr floral

luku

Ik. mordo
lur-eremu
Ardoari izaera edo ezaugarri bereziak ematen dizkion
lur edo mahasti-saila.

es pago

lur-usaineko

Ardoaz mintzatuz, lurraren usaina gogora ekartzen
duena.

es terroso

fr terreux

lurraldeko ardo

Jatorri Deitura baino kategoria xumeagoko ardoa,
ezaugarri berezi batzuk dituen lurralde jakin batean
ekoizten dena.

es vino de la tierra

fr vin de pays

lursail

Ardoa sortzen den eta hari izaera berezia ematen dion
ingurune edo lur-eremua.

es terruño

fr terroir

luze

Ardoaz mintzatuz, irentsi ondoren ere ahoan sentsazioak
luzaro mantentzen dituena.

es largo

fr long

magnum

1,5 litroko edukiera duen botila.

es magnum

fr magnum

mahaiko ardo

Oinarrizko kategoria, lurraldeko ardoa baino xumeagoa,
duen ardoa.

es vino de mesa

fr vin de table

mahasti

Mahatsondoak landatuta dauden lur-eremua.

es viña

fr vignoble; vigne

mahastizain

Mahastia landu eta zaintzeko ardura duen pertsona.

es viticultor

fr viticulteur; vigneron

mahastizaintza

Mahastia landu eta zaintzeko jarduera edo zientzia.

es viticultura

fr viticulture

mahats

Vitis vinifera landarearen fruitua.

es uva

fr raisin

mahats heltzaka

Ik. mahats heldugabe
mahats-biltzaile
Mahatsa landaretik hartu eta biltzen duena.

es vendimiador

fr vendangeur

mahats-biltze

Mahatsa heltzen denean mordoak landaretik hartu eta
batzea.

es vendimia

fr vendange

mahats-landare

Ik. aldaxka sustraidun

mahatsa jotze

Mahatsa hautsi edo txikitzea, zukua aska dezan (prentsatu
baino lehen egiten da).

es estrujado

fr foulage

mahatsondo

Landare bizikor eta igokaria, fruitu gisa mahatsa ematen
duena.

es vid

fr vigne

makilaz eragite

Barrikan makila bat sartu eta, birak emanez, ardoa irabiatzean
datzan eragiketa. Liga nahastu eta ardoarekin
kontaktuan jartzea da helburua, autolisi-aromak indartzeko.

es bastoneo

fr bâtonnage

mamitsu

Ardoaz mintzatuz, zabal eta aberatsa, ahoa betetzen
duena.

es carnoso

fr charnu

MANB

Ik. Mahastiaren eta Ardoaren Nazioarteko Bulego
manzanilla
Ontze biologikoko ardo oparoa, Sanlúcar de Barrameda
udalean baino egiten ez dena.

es manzanilla

fr manzanilla

mardul

Ardoaz mintzatuz, gorputz sendoa eta egitura ederra
dituena.

es robusto

fr robuste

mehe

Ardoaz mintzatuz, gorputz eta egitura urrikoa.

es delgado

fr maigre; mince

mentagai

Ik. txertaka

mentaketa

Ik. txertaketa

mentu-zotz

Ik. mentu
metabisulfito
Muztioa eta ardoa sulfitatzeko erabiltzen den potasagatza.

es metabisulfito

fr métabisulfite

mezako ardo

Elizaren arau kanonikoen arabera egindako ardo gozo
naturala, liturgian erabiltzen dena.

es vino de misa

fr vin de messe

mikatz

Ik. mingots

mildiu

Sin. gorrina
Mahatsondoaren organo berdeei erasaten dien onddo
bizkarroia, jatorri amerikarrekoa.

es mildiu

fr mildiou

min

Ardoaz mintzatuz, tanino eta azido ugarikoa, zapore eta usain latzekoa.

es agrio

fr aigre

mindu

Ardoaz mintzatuz, bakterio azetikoen eraginez ozpindu
dena.

es agriado; picado

fr aigri; piqué

mingots

Sin. mikatz
Ardoez mintzatuz, tanino ugari eta astringentzia handia
izateagatik zapore-ezaugarri berezia duena.

es amargo

fr amer

mistela

Muztioari alkohola gehituz egiten den nahasketa.

es mistela

fr mistelle

mordo

Sin. luku
Pedunkulu nagusi batez eutsitako mahats-aleen multzoa.

es racimo

fr grappe

motel

Ardoaz mintzatuz, usain eta zapore gutxikoa, nortasun
urrikoa.

es apagado

fr fané

mutu

Ardoaz mintzatuz, aromarik ez duena.

es mudo

fr muet

muturreko

Alanbrezko armazoi edo egitura, ardo apardunetan
tapoia inguratuz botila-muturrean lotzen dena, tapoiak
gas karbonikoaren presioa jasan dezan.

es bozal; morrión

fr muselet

muztio

Mahats freskotik ateratzen den zukua.

es mosto

fr moût

muztio egosi

Muztioa jarabearen testura hartu arte egosiz lortzen den
kontzentratua.

es arrope

fr moût cuit

negar

Landareak inausketan egindako zaurietatik izerdia jariatzen
duen fasea, kimuak sortu aurrekoa.

es lloro

fr pleurs

negar

Sin. anpulu
Glizerina eta alkoholean aberatsak diren ardoek koparen
paretan uzten duten itxura oliotsuko arrastoa.

es lágrima

fr larme

nekatu

Ardoaz mintzatuz, ardogintzako eragiketa gehiegi egin
zaizkiolako edo bidaia luzeegia egin duelako, egoera
onean ez dagoena.

es fatigado

fr fatigué

noble

Ardoaz mintzatuz, kalitate eta ospe bereziko barietateez
eginikoa, klase handikoa.

es noble

fr noble

nortasun

Ardoa besterengandik berezia egiten duten ezaugarrien
multzoa.

es personalidad

fr personnalité

odoluste

Hartzitutako muztioa upeletik hustea, azaletatik bereizteko.

es sangrado

fr saignée

oidio

Sin. zurin
Mahatsondoaren organo berdeei erasaten dien onddo
bizkarroi batek eragindako gaixotasuna.

es oidio

fr oïdium

oldarkor

Ardoaz mintzatuz, gehiegizko garraztasuna eta astringentzia
taniko handia duen ardo gogor eta latza.

es agresivo

fr agressif

oloroso

Lorerik garatzen ez duen Andaluziako ardo oparoa.

es oloroso

fr oloroso

ondu

Gutxieneko ontze-denbora jakin bat duen ardoa (oro
har, 2 urte natural, eta horietatik gutxienez 12 hilabete
barrikan, nahiz eta JD bakoitzak bere mugak ezar
ditzakeen).

es crianza

fr crianza

ontze

Ardoa era kontrolatuan (zurean nahiz botilan) zahartzeko
prozesua.

es crianza

fr élevage

oparo

Ardoaz mintzatuz, alkohol-graduazio handikoa; bereziki,
alkohola gehitu zaiona (adib., Jerez, Montilla-Moriles,
Oporto,…).

es generoso

fr généreux

orekatu

Ardoaz mintzatuz, aroma eta zaporeak ondo harmonizatuta
dituena, bata bestearen gainetik gailendu gabe.

es equilibrado

fr équilibré

oretsu

Ardoaz mintzatuz, dentsoa, gorputz handikoa eta gozoa,
ahoa betetzen duena.

es pastoso

fr pâteux

otar

Mahats-bilketan fruitua garraiatzeko erabiltzen den ontzi
edo saski modukoa, 55 – 60 kg mahatseko edukiera
duena.

es espuerta

fr comporte

oxidazio

Ardoak oxigenoaren eraginez transformazio bat nozitzen
duen prozesua.

es oxidación

fr oxydation

ozpin

Ardoaren hartzidura azetikoaren ondorioa.

es vinagre

fr vinaigre

ozpindu

Ardoaz mintzatuz, bakterio azetikoen eraginez hondatua.

es avinagrado

fr vinaigré

palo cortado

Andaluziako ardo oparoa, olorosoaren kidekoa izanik
aromaz amontilladoa gogora ekartzen duena.

es palo cortado

fr palo cortado

parral

Mahastia, igokari gisa, goitik gidatzeko sistema (euskarri,
alanbre-egitura, etab. bati lotuta), gehienetan sabai
edo ganga modukoa eratuz.

es parra; emparrado

fr treille

pasa bihurtze

Mahatsa, moztu eta eguzkitan jarriz, deshidratatzeko
prozesua, azukre-kontzentrazioa handitzen duena.

es pasificación

fr passerillage

pats

Mahatsa prentsatu eta muztioa atera ondoren geratzen
den hondar-materia.

es orujo

fr marc

pattar

Produktu alkoholdun edo hartzitu bat destilatuz lortzen
den edari alkoholduna.

es aguardiente

fr eau-de-vie

pedunkulu

Aihenaren adarkadura, mahats-mordoaren euskarria
eratzen duena.

es pedúnculo

fr pédoncule

pigmentu

Ardoari kolorea ematen dion konposatua.

es pigmento

fr pigment

pipa

Hainbat neurri izan ditzakeen zurezko ontzi berezia.

es pipa

fr pipe

pipita

Mahats-aleko hazia.

es pepita

fr pépin

ponpa

Ardoa depositu batetik bestera garraiatzeko edo hartziduran
erremontatzeko erabiltzen den makina.

es bomba

fr pompe

potasio bitartrato

Mahatsaren osagai naturaletako bat den gatza, denbora
pasatu ahala kristal txikien forman itsasten dena barrika
edo botiletako paretetan.

es bitartrato potásico

fr bitartrate de potassium

prentsaketa

Muztioa ateratzeko mahatsa prentsaz zanpatzean datzan
eragiketa.

es prensado

fr pressurage

probenatze

Sin. belaunketa
Landareak ugaltzeko teknika: jatorrizko landare amaren
aihenetan edo adarretan sustraiak sorrarazten dira,
haiek landaretik moztu aurretik.

es acodo

fr provinage

pruina

Mahats-aleak estaltzen dituen argizari antzeko geruza
fina.

es pruína

fr pruine

puja

Ik. kimu

puntak mozte

Ahienen punta ezabatzea, hazkundea moteltzeko eta
gehiegizko garapena mugatzeko.

es despunte

fr rognage

Saccharomyces

Ardoak egiteko legamia-espezie interesgarrienak hartzen
dituen generoa.

es Saccharomyces

fr Saccharomyces

sano

Ardoaz mintzatuz, hondatze-ezaugarri edo akatsik
gabea.

es sano

fr sain

sarkor

Ardoaz mintzatuz, aroma-intentsitate handikoa, bizia.

es penetrante

fr pénétrant

solera-sistema

Jerezko ardoa ontzeko sistema klasikoa.

es sistema de soleras

solido

Ardoaz mintzatuz, sendoa, egitura onekoa.

es sólido

fr solide

sommelier

Jatetxeetan, ardoa erosteaz, sotoan behar bezala kontserbatzeaz,
jangelan zerbitzatzeaz eta bezeroari ardoari
buruzko argibideak eta aholkuak emateaz arduratzen
den pertsona.

es sumiller

fr sommelier

soto

Ardoa barrika edo botiletan ontzen edukitzen den lekua,
bereziki lur azpikoa.

es cava; bodega

fr cave

sudur

Usaimenaren organoa; hedaduraz, ardo batek sortzen
dituen usain eta ezaugarri aromatikoen multzoa.

es nariz

fr nez

sudur-atzeko

Aromak aho-barrunbetik errinofaringearen bitartez
sudurrera igarotzeko erabiltzen duen bidea.

es retronasal

fr rétronasal

sufreztatze

Mahastiei edo barrikei sufrezko tratamendua ematea,
desinfekzio edo antiseptiko gisa.

es azufrado

fr soufrage

sulfitatze

Muztio edo ardoari anhidrido sulfurosoa gehitzea.

es sulfitado

fr sulfitage

talastatze

Muztioaren azalean dauden materia solidoak (txapela)
nahastu eta muztiotan sartzean datzan eragiketa, hartziduran
zehar egiten den beratzea indartzeko.

es bazuqueo

fr pigeage

taniko

Ardoaz mintzatuz, tanino-kantitate handikoa.

es tánico

fr tannique

tanino

Ardoaren egitura, zapore eta aromaren osagai garrantzitsuak
diren konposatu organikoak.

es tanino

fr tanin

tapoi

Botilak eta bestelako ontziak ixteko pieza (kortxozkoa,
kristalezkoa, zurezkoa, etab.).

es tapón

fr bonde; bouchon

tapoia jartze

Botila tapoia jarriz ixteko eragiketa.

es taponado

fr bouchage

tipiko

Ardoaz mintzatuz, ekoizten den lekuko ardoaren ohiko
ezaugarriak dituena.

es típico

fr typique

toffe

Kafesne-gozokien antzeko usain gozo berezia.

es toffe

fr caramel mou au lait

tolesgabe

Ardoaz mintzatuz, ezaugarri egoki eta ageri-agerikoak
dituena.

es franco

fr franc

torrefaktu

Txigortzearen usaina gogora ekartzen duen aroma
noblea.

es torrefacto

fr torréfié

txapel

Ardo beltzen elaborazioan, hartzidura alkoholikoan
deposituaren goialdean eratzen den zati solidoen (azalak,
pipitak, etab.) geruza.

es sombrero

fr chapeau

txertaka

Sin. mentagai
Mentu-zotza ezartzen zaion mahatsondo-oina.

es portainjerto

fr porte-greffe

txertaketa

Sin. mentaketa
Mentu-zotz bat landare-oin batekin elkartzeko ekintza,
landare berri bat eratzeko asmoz.

es injerto

fr greffage

txoko

Sotoko horman egindako zuloa, botilatutako ardoak
kontserbatu edo zahartzeko egina.

es nicho

fr niche

txorten

Mahats-mordoaren zurezko zatia, aleen euskarria eratzen
duena.

es raspón; escobajo

fr rafle

txortena kentzeko makina

Mahats-mordoetako txortenak aleetatik bereizteko era-
Hiztegia Euskal Herriko Ardoak
biltzen den makina.

es despalilladora

fr égrappoir

udaberriko kimaketa

Loraketaren aurretik egiten den kimaketa, fruituaren
kontzentrazio eta kalitate handiagoa lortzeko.

es espergura; poda en verde

fr émondage

uher

Ik. arre

ukimen

Objektuen ukipena, presioa, laztasuna, tenperatura eta
beste ezaugarri fisiko batzuk hautematen dituen zentzumena,
gorputzaren azalean datzana.

es tacto

fr toucher

umotu

Ik. heldu
upategi
Ik. upeltegi

upel

Muztioa hartzitu eta ardoa gordetzeko edukiera handiko
ontzia, bereziki zurezkoa.

es cuba

fr cuve

upel-ohol

Upelaren egitura eratzen duen ohola.

es duela

fr douelle; douve

upela huste

Muztioa hartzitu den upeleko edukia beste ontzi batera
intsuldatzea, ardoa eta partikula solidoak bereizteko.

es descube

fr écoulage

upeleratze

Muztioa patsarekin batera gordetzea upel edo bestelako
depositu batean, hartzitu eta beratzeko.

es encubado

fr encuvage

upelgile

Upelak eta antzeko ontziak egiten dituen pertsona.

es tonelero

fr tonnelier

upeltegi

Sin. upategi
Ardoa lantzen den eta ardogintzako gainerako lanak
egiten diren lekua, horretarako hainbat instalazio (sotoak,
laborategiak, bulegoak, etab.) dituena.

es bodega

fr cave

upeltegi-jabe

Upeltegi-enpresaren jabea.

es bodeguero

fr propriétaire de cave

upeltegiko maisu

Upeltegiko lanak zuzentzeko ardura duen pertsona.

es bodeguero; maestro bodeguero

fr maître de chai; caviste

urre-koloreko

Ardo zuriez mintzatuz, denboraren poderioz urrearen
antzeko kolorea hartu duena.

es dorado

fr doré

urtabe

Sin. uzta
Mahats-bilketa egin den urtea.

es añada; cosecha

fr millésime

urtsu

Ardoaz mintzatuz, gorputz eta egitura eskasa duena,
euri ugariko urtea izan delako edo ardoari ura gehitu
zaiolako.

es acuoso

fr aqueux

usain

Usaimenak ardoan hautematen duen inpresio edo sentsazioa.

es olor

fr odeur

usteldura azido

Mahats-mordoari erasaten dioten bakterio eta legamia
batzuk, bereziki garai euritsu eta hezeetan, eragiten
duten gaixotasuna.

es podredumbre ácida

fr pourriture acide

usteldura noble

Botrytis cinerea onddoak mahatsondoan sortzen duen gaixotasuna;
fruituaren azukre-kontzentrazioa igo eta ardo
likoretsu estimatuak egiteko mahats berezia sortzen du.

es podredumbre noble

fr pourriture noble

uzta

Ik. urtabe

uztai

Barrikak kanpotik indartzen dituen metalezko eraztuna.

es cerco

fr cercle

uztartze

Ardoa eta beste elikagai baten ezaugarri organoleptikoen
konbinazio edo batura.

es maridaje

fr mariage

Vitis vinifera

Ardoa egiteko mahatsa ematen duen espeziea.

es Vitis vinifera

fr Vitis vinifera

zabal

Ardoaz mintzatuz, ahoan osoa eta betea ageri dena,
ñabarduretan aberatsa.

es amplio

fr ample

zaharkitu

Ardoaz mintzatuz, denboraren poderioz ezaugarriak
galdu dituena.

es decrépito

fr décrépit

zaharmindu

Ardoaz mintzatuz, denbora eta oxigenoaren eraginez
hondatua.

es rancio

fr rance

zakar

Ardoaz mintzatuz, fintasun eta dotoreziarik gabekoa.

es basto

fr bourru

zakar

Sin. ezpurutasun
Edozein arrazoirengatik ardoan ager daitekeen materia
solidoa.

es impureza

fr impureté

zapaltze

Mahatsa oinez zanpatu edo prentsatzea.

es pisa

fr foulage aux pieds

zapore ondoko

Sin. geroko
Ardoak, ahotik bota edo irentsi ondoren, ahoan uzten
dituen sentsazioen multzoa.

es postgusto; retrogusto

fr arrière-goût

zaporegabe

Ik. geza

zaporetsu

Ardoaz mintzatuz, zapore-ñabarduretan aberatsa, konplexua
eta atsegina.

es sabroso

fr savoureux

zentrifugazio

Indar zentrifugoaren bidez gai solidoak eta likidoak
bereizten dituen klarifikazio-sistema.

es centrifugación

fr centrifugation

zerbitzatu

Ardoa kopa edo basora bota.

es escanciar

fr verser à boire

zeta-antzeko

Ardoaz mintzatuz, zetaren antzeko leuntasuna gogora
ekartzen duena.

es sedoso

fr soyeux

zorrotz

Ardoaz mintzatuz, aroma oso sendoa eta zapore oso
sarkorra dituena.

es punzante

fr mordant

zuntza galtze

Landareko begiek zur-zuntzezko geruzaz gabetzen diren
fasea.

es desborre

fr débourrement

zur-kutsuko

Ardoaz mintzatuz, zuraren zapore eta usain gehiegizkoa
duena.

es maderizado

fr madérisé

zurin

Ik. oidio

zurkaitz

Mahatsondoari eusteko erabiltzen den makila edo hesola.

es tutor

fr tuteur

zuzenketa

Muztioaren kalitatea hobetzeko hartzidura gertatu
aurretik egiten zaizkion eragiketen multzoa.

es corrección

fr correction